Groupcard failliet: hadden gemeenten beter kunnen weten?

In de media is het bericht verschenen dat Groupcard, het bedrijf dat zorgde voor de uitgifte van tegoedpassen, failliet is. Het bedrijf zou volgens de media hebben geopereerd zonder vergunning en toezicht van DNB, terwijl de stichting die de tegoeden beheert zonder toestemming geld naar het moederbedrijf zou hebben overgemaakt.

Niet alleen de gebruikers van deze tegoedpassen zijn hierdoor gedupeerd, maar ook een groot aantal gemeenten. Deze gemeenten boden onder anderen mantelzorgers of inwoners met een laag inkomen tegoedpassen aan voor lokale voorzieningen en kortingen bij lokale ondernemers. Door het faillissement van Groupcard is daar plotseling een einde aan gekomen.

De VNG gaat zich inzetten om getroffen gemeenten te helpen om gezamenlijk op te trekken voor eventuele vervolgstappen. De vraag rijst of de gemeenten voldoende onderzoek hebben gepleegd voordat zij met Groupcard in zee gingen. Was bij deze gemeenten de juridische kwaliteitszorg op orde?

In september 2024 is de Handreiking ‘Tijd voor juridische kwaliteit’ verschenen. Deze handreiking biedt juristen van decentrale overheden ondersteuning bij het doen van onderzoek naar de juridische kwaliteit(szorg) bij hun organisatie. Ook lokale rekenkamers kunnen van deze handreiking gebruik maken.

Aan welke regels voor juridische kwaliteit kan worden getoetst? 

De handreiking geeft hiervoor een aantal normen en meetpunten. Zo is er een norm voor bestuur en ambtelijke organisatie: van hen wordt verwacht dat zij voldoende aandacht hebben voor juridische kwaliteit en voor genoeg personeel met juridische kennis en vaardigheden. Er is ook een norm voor de juridische functie in de organisatie: de juridisch adviseurs worden op tijd betrokken bij de besluitvorming. Daarnaast is er een norm voor de manier van werken: elk onderdeel van de organisatie heeft de processen zo ingericht dat iedereen op dezelfde manier werkt (eenheid) en fouten worden voorkomen (juistheid). De handreiking geeft ook een norm voor het privaatrechtelijk handelen, zoals het sluiten van contracten. Met de handreiking kunnen de gemeentelijke organisatie en haar processen op een slimme manier worden doorgelicht. De handleiding bevat een stappenplan met praktische handvatten voor het opzetten en uitvoeren van een onderzoek.
Waren in de zaak rond Groupcard door zo’n onderzoek feiten aan het licht gekomen waardoor burgers en gemeenten voor de ontstane schade waren behoed? Deze vraag kan moeilijk concreet worden beantwoord. Deze zaak onderstreept wel hoe belangrijk goede juridische kwaliteitszorg is. Klik op ‘Tijd voor juridische kwaliteit’ om de handreiking gratis te downloaden. Nadere informatie kan worden gevraagd via info@vjk.nl.

• Brief van de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening – Tweede Kamer
• Deskundige overheid – Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid
• Toespraak voor de Academie voor Wetgeving en overheidsjuristen – Raad van State
• Uitspraak – Raad van State
• Wetsvoorstel versterking waarborgfunctie Awb: een waardevolle stap voor algoritmische besluitvorming

Nog geen VJK-lid?

Ben je medewerker van een organisatie uit de decentrale overheid en ben je geïnteresseerd in een lidmaatschap? Aanmelden kan eenvoudig via info@vjk.nl of onderstaande knop. Het lidmaatschap per organisatie bedraagt slechts € 300,- per per jaar. Alle juristen of andere geïnteresseerde medewerkers van de aangesloten organisaties kunnen zo profiteren van de activiteiten van de VJK. Zo kunnen zij allen deelnemen aan webinars, studiebijeenkomsten en andere activiteiten van de VJK.

Het VJK lidmaatschap draagt onder andere bij aan goed werkgeverschap en vergroten juridische kwaliteit en bestuurskracht. Tevens is het een vliegwielfunctie voor de samenwerking tussen alle juristen binnen de eigen organisatie.