Nieuwsbrief februari

Lees hieronder de nieuwsbrief van februari 2023

Hieronder treft u onze laatste nieuwsbrief. Wilt u als eerste op de hoogte zijn van het laatste nieuws? Schrijf u dan onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Vereniging Juridische Kwaliteitszorg

Beroepsvereniging voor de jurist binnen de decentrale overheid

Nr. 1 | Jaargang 2023 | Editie februari

Beste lezer,
Bij deze eerste nieuwsbrief van 2023 staan we  stil bij een aantal relevante ontwikkelingen, onze activiteiten en delen we interessante publicaties. We wensen u veel leesplezier. Enne… als u ons ook wat feedback geeft over onze website, kunnen wij u nog beter informeren. Dank alvast voor het invullen van de enquête.

VJK Activiteiten

We starten deze maand met onze nieuwe webinar reeks, het online tweeluik integriteit, waar juridische kwaliteitszorg en integriteitszorg elkaar ontmoeten. Met al bijna 200 aanmeldingen belooft het een goed bezocht tweeluik te worden. Daarnaast staat ook ons voorjaarscongres op de planning. Op donderdag 15 juni gaan we namelijk in op het gemeentelijk perspectief op burgergericht procederen. Ook wordt onze handreiking inkoop juridische diensten op deze datum gepresenteerd. Kortom: er staat genoeg moois op de VJK agenda!

De gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen: van iedereen dus van niemand

De Wet  gemeenschappelijke regelingen (Wgr) is per 1 juli 2022 gewijzigd. Net zoals de Gemeentewet op een aantal punten. Doel: het bevorderen van de democratische legitimatie van de regelingen en het versterken van de kaderstellende en controlerende rol van gemeenteraden. Concreet zien de wijzigingen op:

  • Gemeentewet: lokale (en gezamenlijke) rekenkamers kunnen onderzoek doen en er komt een gemeenschappelijk recht van onderzoek (enquête).
  • Als een gemeenschappelijke regeling wordt opgericht, gewijzigd of opgeheven, dan moetende deelnemende raden een zienswijze kunnen geven. Naast het al bestaande toestemmingsrecht.
  • P&C cyclus: termijnen voor het kunnen indienen van een zienswijze over de ontwerpbegroting worden langer voor de raad vanuit de gedachte dat de raden zo meer tijd wordt gegund.

De gemeenschappelijke regelingen hebben tot 1 juli 2024 de tijd extra kaderstellende en controle instrumenten voor de raad op te nemen in de regelingen. Denk aan het op initiatief van raden oprichten van een gemeenschappelijke adviescommissie, het opnemen van extra zienswijze mogelijkheid voor raden bij majeure besluiten van een Algemeen Bestuur. En aan bepalingen over evaluatie en uittreding.

Maar wie is nu eigenaar van dit proces? College, raden, GR’en? Een gemeente neemt gemiddeld aan 8 gemeenschappelijke regelingen deel. Die regelingen komen de komende 1,5 jaar in twee momenten (zienswijze + toestemming wijziging) naar de deelnemende gemeenteraden. Dat wordt druk op die al volle raadsagenda’s

In Twente is bottom-up een regiegroep met griffiers, gemeentesecretarissen en juristen in het leven geroepen om wat richting te geven. Vanuit het volle bewustzijn dat dat de processen van ons allen zijn en tegelijk van niemand; er is geen sprake van één mandaat. De regiegroep heeft de werkgroep Organisatierecht nieuw leven ingeblazen. Daarin zitten juristen van de regelingen en gemeenten samen om de nieuwe bepalingen te ontwerpen inclusief meerdere opties. Dat draagt bij aan kwaliteit. Ook is op 11 januari jl. een kennissessie georganiseerd. Van alle 14 Twentse raden waren er afgevaardigden van 13 raden. Gediscussieerd is over het zienswijzerecht, inwonerparticipatie en de gezamenlijke adviescommissie. Tegen de context van een ‘beleidsrijke’ regeling en een ‘beleidsarme’ regeling. Daar zijn mooie beelden opgehaald die aan de regelingen, colleges van B&W, raden en de provincie zijn meegegeven. De komende tijd wordt een uitvraag gedaan bij de regelingen voor overzicht van de besluitvormingsprocessen. Zo kan iedere actor de komende maanden lokaal of regionaal samenwerking en afstemming zoeken. En over die P&C cyclus, die in de praktijk niet echt werkbaar lijkt, zijn in Twente praktische werkafspraken gemaakt zodat het proces voorjaar 2023 goed zal verlopen voor zowel raden, colleges als de regelingen zelf.

Als jurist in en initiator van de regiegroep is ons bestuurslid Malu Hertzdahl erg blij met dit proces van samenwerken. Het is leuk, leerzaam en verhoogt het gevoel van gezamenlijk eigenaarschap. Kom maar op met de wijzigingsvoorstellen!
 
Wil je hier meer over weten, mail Malu Hertzdahl gerust via m.hertzdahl@enschede.nl.

Vooruitblik webinars integriteit

We kunnen er niet omheen dat integer handelen een overheid kan maken of breken. Een integere bestuurder of ambtenaar resulteert in meer vertrouwen in het gemeentelijk handelen vanuit de burger. Dat maakt integriteit een basisvoorwaarde voor iedere ambtenaar, voor iedere decentraal jurist. Dat is waar juridische kwaliteitszorg en integriteitszorg elkaar raken. Om ons mee te nemen in dit thema, hebben we twee interessante sprekers bereid gevonden een bijdrage te leveren aan het online tweeluik: waar juridische kwaliteitszorg en integriteitszorg elkaar ontmoeten. 

Het eerste webinar wordt ingeleid door prof. mr. dr. S.A.J. (Solke) Munneke. Hij zal ons meenemen in de meest recente wijziging van de Gemeentewet op het vlak van het bevorderen van bestuurlijke integriteit. In het bijzonder gaat hij in op de wijzigingen per 1 april aanstaande over geheimhouding.

Mr. Sandra Palmen, nu strategisch Adviseur bij Ministerie van Financiën/Raadsheer plaatsvervanger CRvB, neemt ons in het tweede webinar mee in haar visie op recht en rechtvaardigheid. Deze visie is voortgekomen uit de parlementaire enquête kinderopvangtoeslagen en haar persoonlijke ervaringen. Ook deelt zij met ons haar definitie op ambtelijk vakmanschap. Na haar bijdrage gaan we in gesprek over onze rollen en rolopvatting.

Heeft u zich nog niet aangemeld? Dan kan dat nog via hier.

Lopende onderzoeken

 

Bestuursleden John Olivier en Ronald Westerhof nemen deel aan het CHAIN project: Verantwoord innoveren. Ontwerpen voor publieke waarden in een digitale wereld. Bent u benieuwd naar de laatste stand van zaken? Dan kunt u hier de update van 3 december vinden.

Omgevingswet

De onzekerheid blijft voortduren over het tijdstip waarop de Omgevingswet daadwerkelijk in werking zal treden. De oorspronkelijk beoogde datum was 1 januari 2018. De minister stuurt nu aan op 1 januari 2024 en heeft inmiddels een concept-Koninklijk Besluit (KB) aanhangig gemaakt bij de Tweede en Eerste Kamer.

Op 7 maart aanstaande zal naar verwachting het plenaire debat in de Eerste Kamer plaatsvinden over dit concept-KB. Het Adviescollege ICT-toetsing heeft in zijn briefing van 7 februari j.l. aan de Eerste Kamer aangegeven dat het de betrouwbaarheid en stabiliteit van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)op dit moment nog niet goed kan beoordelen. Inmiddels zijn vanuit de Tweede Kamer recentelijk ook nog een aantal vragen gesteld aan de minister.

Naast een betrouwbare werkzaamheid van het DSO bij invoering van de Omgevingswet speelt ook de vraag, nu recentelijk sprake is van een sterkere regie van het kabinet betreffende een aantal maatschappelijke vraagstukken, zoals bijvoorbeeld woningbouw, stikstofdepositie en huisvesting van asielzoekers, of  de onderliggende filosofie niet achterhaald is.

Juridisch inhoudelijk zal de Omgevingswet de gemeenten ook voor de noodzakelijke uitdagingen plaatsen. De inschatting is dat veel uitlegkwesties zich zullen voordoen die zullen leiden tot langlopende juridische procedures.

Tenslotte: het is positief dat met name de Eerste Kamer, en recentelijk nu ook de Tweede Kamer, zich veel rekenschap geven dat de uitvoerbaarheid van de Omgevingswet bij invoering geborgd moet zijn. Dat is in het verleden wel eens anders geweest.

Vooraankondiging voorjaarscongres

Op donderdag 15 juni vindt ons voorjaarscongres plaats met als thema: een gemeentelijk perspectief op burgergericht procederen. Prof. mr. dr. Bert Marseille en mr. Marc Wever van de Universiteit Groningen gaan in op het procedeergedrag van overheden  en in het bijzonder op de vraag welke aspecten een rol spelen bij het wel of niet in beroep gaan bij een door een bestuursorgaan verloren procedure bij de rechtbank. Ook leggen we een connectie met het hierboven genoemde project  van het Ministerie van Justitie en Veiligheid door een  bijdrage van, deelprogrammamanager Burgergerichte overheid, Ilse Dresscher en haar collega Nienke Kroesen. Verder staan we stil bij het daadwerkelijk  effect dat het handelen van gemeentejuristen heeft op burgers tegen de achtergrond dat juristen het in organisatorisch verband op voorhand meestal niet met elkaar eens zijn. Daarbij spelen ook bejegening, intermenselijk contact en een vertrouwensrelatie een rol. Liesbeth Hulst, psycholoog en jurist, zal ons op dit vlak een spiegel voorhouden.  

In de middag verdiepen we onze kennis in workshops over de rol en visie op de praktijk, mediation vaardigheden, onderzoek na een bezwarenprocedure en met een bevlogen sociaal advocaat verdiepen we ons in de praktijk van het burgerperspectief.

Ons congres organiseren we deels hybride, wat betekent dat het ochtendgedeelte ook online gevolgd kan worden. Het ochtendgedeelte is zoals u de laatste jaren van ons gewend bent: sprekers geven TedTalks. In de middag kunnen de deelnemers op locatie workshops volgen van experts. 

Het definitieve programma volgt snel met daarbij de aanmeldmogelijkheid.

Weerbare democratie

Op 26 januari jl. sprak Willeke Slingerland de rede uit ter gelegenheid van haar installatie als lector Weerbare Democratie aan de Saxion Hogeschool in de Glasfabriek van Deventer. Bestuursleden Ronald Westerhof en Malu Hertzdahl waren erbij aanwezig. Slingerland introduceerde in 2018 het begrip netwerkcorruptie, vals spelen in het openbaar bestuur dat op het eerste gezicht niet zo opvalt. Het gaat hierbij om mensen in posities, die zich met elkaar identificeren, dezelfde ‘taal’ spreken en eenzelfde kijk op de wereld hebben. In ons online congres in 2020 nam ze ons al mee in dit thema. De rede die ze uitsprak op 26 januari is de moeite van het lezen meer dan waard. Zeker in een tijd waarin de democratische rechtsstaat onder druk staat. U kunt de rede lezen via de website van Risk & Compliance Platform Europe: Op zoek naar weerbaarheid wanneer de democratie onder druk staat | Risk & Compliance Platform Europe.

Nieuwe leden VJK

We hebben ook deze maand weer een nieuw lid mogen verwelkomen binnen de VJK. Graag heten we de gemeente Westerveld van harte welkom. Bent u benieuwd welke 198 organisaties uit het decentraal bestuur lid zijn van de VJK? Neem dan gerust een kijkje op onze ledenkaart.  

Evaluatie website

De VJK heeft inmiddels drie jaar een nieuwe website. Dat leek ons een goed moment om u te vragen hoe u de gebruiksvriendelijkheid van onze website ervaart. Onze website is er om onze leden, u dus, zo goed mogelijk te informeren. Juist daarom horen we graag of u feedback voor ons heeft, zodat wij de website hier mogelijk op aan kunnen passen. Daarom hebben we een vragenlijst opgesteld.

Hier treft u een link naar de vragenlijst. We waarderen het enorm als u de tijd neemt om deze te beantwoorden. Het zal ongeveer vijf minuutjes van uw tijd in beslag nemen.

Alvast hartelijk dank!

Interessante publicaties en activiteiten